Wat is lactose?
Lactose is een melksuiker die in zuivelproducten zoals melk, yoghurt en room zit. Om lactose te verteren is het enzym lactase nodig. Dit enzym, dat wordt aangemaakt in de dunne darm, 'knipt' het lactose doormidden, waarna de twee losse suiker moleculen (glucose en galactose) door de darmcellen worden opgenomen. Deze suikers leveren energie.
Wat is lactose-intolerantie?
Bij mensen met lactose-intolerantie wordt het enzym lactase niet (meer) voldoende aangemaakt. Als gevolg daarvan kan de lactose niet oged worden verteerd in de dunnen darm en komen de melksuikers in de dikke darm terecht. Bacteriën in de dikke darm gaan vervolgens aan de slag met deze melksuikers door ze te vergisten. Als gevolg kunnen klachten zoals winderigheid, buikpijn, een opgezette buik en diarree ontstaan.
Na de geboorte maken alle baby’s genoeg lactase aan om moedermelk of koemelk uit de fles te verteren. Maar vanaf het derde levensjaar neemt de aanmaak van lactase bij sommige kinderen geleidelijk af. Genetische variaties in het DNA spelen hierbij een rol.
Wereldwijd is 65% van de volwassenen lactose-intolerant, maar de geografische verschillen zijn groot. Met name veel Afrikanen, Aziaten, Zuid-Amerikanen en Zuid-Europeanen maken na het derde jaar geen lactase meer aan. In West-Europese landen heeft slechts 5 tot 15% van de volwassenen een lactose-intolerantie.
Waar zit lactose allemaal in?
Lactose zit in alle producten waar koemelk in verwerkt wordt. Dus producten als melk, yoghurt, room, roomijs en roomboter. Maar ook alle producten waar dit in verwerkt wordt, zoals koekjes waar roomboter in gebruikt wordt. Op elke voedsel verpakking is aangegeven of het product lactose bevat.
Oorzaak lactose-intolerantie
De geografische verschillen in lactose-intolerantie zijn mede te verklaren door een genetische variatie in het DNA. Zo wordt de aanmaak van lactase beïnvloed door een DNA-variatie nabij het LCT-gen.
Lactose-intolerantie kan ook niet-genetische oorzaken hebben, bijvoorbeeld een (chronische) darmontsteking, darminfectie of darmoperatie. Vaak is er dan sprake van een beschadiging van de darmwand, waardoor er (tijdelijk) niet genoeg lactase aangemaakt kan worden. Mensen met het prikkelbare darmsyndroom (PDS) hebben ook vaker lactose-intolerantie klachten, al is PDS niet een directe oorzaak van lactose-intolerantie. Lactose-intolerantie geeft overigens niet bij iedereen klachten. Onder meer het voedingspatroon en de samenstelling van de darmflora.
Test je eigen lactose-intolerantie
Vermoed je dat je misschien een lactose-intolerantie hebt op basis van je symptomen? Er zijn verschillende manieren om er achter te komen of je symptomen veroorzaakt worden door lactose-intolerantie of niet.
Test jouw eigen aanleg